Πώς να χρησιµοποιείτε φακούς επαφής και γυαλιά οράσεως µε ασφάλεια κατά τη διάρκεια του COVID-19: 

Οι 10 κορυφαίες ερωτήσεις των χρηστών που απαντήθηκαν από µία Επαγγελµατία Οφθαλµικής Υγείας.

Η Kαθηγήτρια Christina Grupcheva, η οποία ηγείται του Ευρωπαϊκού Συµβουλιού Οφθαλµολογίας και είναι επικεφαλής του Τµήµατος Οφθαλµολογίας και Οφθαλµικών Επιστηµών & του Εξειδικευµένου Οφθαλµολογικού Νοσοκοµείου στο Πανεπιστήµιο Ιατρικής της Βάρνας στη Βουλγαρία, µοιράζεται τις συµβουλές και τις οδηγίες της σχετικά µε τους φακούς επαφής, την ασφάλεια των γυαλιών οράσεως και τον COVID-19.

Ερώτηση 1: Είναι ασφαλής η χρήση φακών επαφής κατά τη διάρκεια της πανδηµίας του Κορωνοϊού;

Απάντηση: ∆εν υπάρχουν στοιχεία ότι οι χρήστες φακών επαφής είναι πιο πιθανό ή πιο επιρρεπείς στο να προσβληθούν από τον κορωνοϊό ή ότι µέσω των φακών επαφής µπορεί να µεταδοθεί η νόσος. Όταν ακολουθούνται σωστά όλα τα καθορισµένα µέτρα προστασίας και οι οδηγίες χρήσης, οι φακοί επαφής (µαλακοί ή σκληροί) είναι γενικά ένα ασφαλές µέσο διόρθωσης της όρασης. 

Ερώτηση 2: Θα πρέπει οι χρήστες φακών επαφής να στραφούν στη χρήση γυαλιών οράσεως αυτήν τη χρονική στιγµή; 

Απάντηση: Εάν οι χρήστες είναι υγιείς, δεν υπάρχει ανάγκη ή αποδεδειγµένα οφέλη από τη χρήση γυαλιών οράσεως κατά τη διάρκεια της πανδηµίας. Οι φακοί επαφής προσφέρουν καθαρή όραση και ευρύτερο οπτικό πεδίο, χωρίς να έχουν πρόσθετα εξαρτήµατα που στηρίζονται στη µύτη και στα αυτιά. Επιπλέον, πολλοί χρήστες φακών επαφής διαθέτουν µόνο «γυαλιά έκτακτης ανάγκης». Η µετάβαση σε αυτά θα µπορούσε να επηρεάσει την ποιότητα της όρασης ενός χρήστη και να τους αναγκάσει να αγγίζουν πιο συχνά το πρόσωπό τους για να προσαρµόσουν το σκελετό των γυαλιών τους. Επίσης, οι χρήστες µπορεί να πιέζουν και να ανοιγοκλείνουν περισσότερες φορές τα µάτια τους, προκαλώντας ενδεχοµένως διαταραχή του δακρυϊκού φιλµ και ερεθισµό των µατιών. Η χρήση γυαλιών οράσεως µπορεί να προκαλέσει «θόλωση» όταν γίνεται παράλληλα µε µια µάσκα προσώπου, που σηµαίνει ότι τα γυαλιά θα πρέπει να καθαρίζονται σωστά πιο τακτικά.

Ερώτηση 3: Χρειάζονται οι χρήστες ένα ειδικό σύστηµα ‘χρήσης και φροντίδας’ των φακών επαφής τους; 

Απάντηση: Βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε τις οδηγίες που συνοψίζονται παρακάτω για την υγιεινή χρήση των φακών επαφής.

1.Πλύνετε σχολαστικά τα χέρια σας µε σαπούνι και νερό πριν από την εφαρµογή και την αφαίρεση των φακών. Το προσεκτικό, για ώρα και σχολαστικό πλύσιµο µε σαπούνι και ζεστό νερό είναι η καλύτερη πρακτική για την υγιεινή των χεριών και θα πρέπει να ακολουθείται κατά τη χρήση των φακών επαφής σας.

2. Χρησιµοποιείστε µία καθαρή θήκη φακών επαφής την οποία θα πρέπει να αντικαθιστάτε κάθε µήνα.

3. Χρησιµοποιήστε φρέσκο διάλυµα απολύµανσης των φακών επαφής και αποθηκεύστε τους φακούς σύµφωνα µε τις οδηγίες. Είναι µια συνηθισµένη εσφαλµένη αντίληψη ότι ένας ιός, όπως ο COVID-19, µπορεί να επιβιώσει 8 ώρες στο διάλυµα, δεν υπάρχουν στοιχεία για κάτι τέτοιο.

4. Εφαρµόστε τον φακό µε την καθαρή άκρη του δείκτη των δαχτύλων σας, απευθείας στον κερατοειδή, αποφεύγοντας τη µόλυνση των βλεφάρων σας.

5. Αποµακρύνετε τον φακό τυλίγοντάς τον σε ένα καθαρό χαρτοµάντηλο προκειµένου να αποφύγετε πιθανή µετάδοση οποιασδήποτε µόλυνσης.

6. Ακολουθήστε αυστηρά τις συστάσεις στη συσκευασία των φακών επαφής σχετικά µε τη «διάρκεια ζωής» τους και απορρίψτε τους όπως απαιτείται.

7. Όπου ενδείκνυται, χρησιµοποιήστε φακούς επαφής ηµερήσιας αντικατάστασης.

8. Αν ο φακός πέσει πάνω σε µια ακάθαρτη επιφάνεια, πετάξτε τον αµέσως (εάν πρόκειται για φακό ηµερήσιας αντικατάστασης) ή απολυµάνετέ τον για τουλάχιστον 4 ώρες εάν πρόκειται για φακό συχνής αντικατάστασης.

9. Συµβουλευτείτε έναν επαγγελµατία οφθαλµικής υγείας σε περίπτωση που έχετε ερωτήσεις ή προβληµατίζεστε σχετικά µε τη χρήση και τη φροντίδα των φακών σας.

Ερώτηση 4: Μπορούν οι χρήστες να συνεχίσουν να φορούν τους φακούς τους εάν αισθάνονται άρρωστοι;

Απάντηση: Σε περίπτωση ασθένειας, οι χρήστες φακών επαφής θα πρέπει αµέσως να στραφούν στη χρήση των γυαλιών οράσεώς τους. Το παραπάνω περιλαµβάνει την εµφάνιση συµπτωµάτων υποψίας ή διαγνωσµένης περίπτωσης του COVID-19. Περιλαµβάνει επίσης συµπτώµατα που δείχνουν επιδείνωση της οφθαλµικής υγείας, όπως ένα κόκκινο ή ροζ µάτι. Είναι σηµαντικό οι χρήστες να έχουν καλή όραση κάθε µέρα, να αισθάνονται άνετα µε τους φακούς επαφής τους και το λευκό µέρος των µατιών να παραµένει λευκό. Εάν δεν ισχύει ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω, θα πρέπει να σταµατήσετε να φοράτε φακούς επαφής και να αναζητήσετε κατάλληλες συµβουλές από έναν επαγγελµατία οφθαλµικής υγείας. Η πρώτη διάγνωση, αυτήν τη χρονική στιγµή, θα πρέπει να γίνει τηλεφωνικά, όπου ο επαγγελµατίας οφθαλµικής υγείας θα µπορεί να σας καθοδηγήσει στον καλύτερο τρόπο αντιµετώπισης. Ακολουθήστε τις συστάσεις του ειδικού όσο το δυνατόν πιο προσεκτικά.

Ερώτηση 5: Ένας χρήστης διαγνώστηκε µε COVID-19. Μπορεί να συνεχίσει να φοράει τους φακούς επαφής του; 

Απάντηση: Οι χρήστες που έχουν διαγνωστεί µε λοίµωξη από ιό της αναπνευστικής οδού όπως ο COVID-19 θα πρέπει να σταµατήσουν αµέσως να φορούν τους φακούς τους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι µία βακτηριακή λοίµωξη µπορεί να αναπτυχθεί ταυτόχρονα µε την εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήµατος.iΑυτό αποτελεί προϋπόθεση για επιπρόσθετα οφθαλµικά προβλήµατα όπως η µικροβιακή κερατίτιδα (µια ασθένεια που εάν δεν αντιµετωπιστεί µπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση). 

Ερώτηση 6: Είναι πιο ασφαλής η χρήση φακών επαφής ηµερήσιας αντικατάστασης κατά τη διάρκεια της πανδηµίας; 

Απάντηση: Όταν µιλάµε γενικά για µόλυνση, οι φακοί επαφής ηµερήσιας αντικατάστασης φαίνεται να είναι πιο ασφαλείς, καθώς παρουσιάζουν µικρότερο κίνδυνο µόλυνσης.ii Ωστόσο, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας τύπος φακών επαφής είναι καλύτερος από οποιονδήποτε άλλο αυτή τη χρονική στιγµή. 

Ερώτηση 7: Μπορεί ο ιός να διαδοθεί µέσω των φακών όταν τους πετάµε; 

Απάντηση: Θεωρητικά, ο φακός είναι µια επιφάνεια, όµως «κολυµπά» στο δακρυϊκό φιλµ (το οποίο προσφέρει φυσική αντιϊκή προστασία). Για να είµαστε ασφαλείς, όµως, κατά την απόρριψη των φακών, οι χρήστες θα πρέπει να τους απολυµάνουν προσεκτικά και να τους τυλίξουν σε ένα καθαρό χαρτοµάντηλο.

Ερώτηση 8: Τα γυαλιά οράσεως θα πρέπει να απολυµαίνονται; 

Απάντηση: Οι χρήστες θα πρέπει να πλένουν προσεκτικά τα γυαλιά τους µε σαπούνι και νερό 3-4 φορές την ηµέρα, αυτό είναι ιδιαίτερα σηµαντικό κατά τη διάρκεια µιας πανδηµίας. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα γυαλιά «έκτακτης ανάγκης» ή ανάγνωσης. Τα τελευταία απαιτούν πιο προσεκτικό χειρισµό κατά τη διάρκεια µιας πανδηµίας, καθώς δεν χρησιµοποιούνται συχνά. Πρέπει να φυλάσσονται σωστά και να µην αφήνονται ποτέ σε βρώµικες επιφάνειες ή χωρίς την επίβλεψή µας.

Ερώτηση 9: Οι χρήστες φακών επαφής αγγίζουν πιο συχνά το πρόσωπό τους σε σύγκριση µε όσους δε φορούν φακούς; 

Απάντηση: ∆εν υπάρχει κανένα απολύτως στοιχείο που να υποδεικνύει ότι οι χρήστες φακών επαφής αγγίζουν τα µάτια τους συχνότερα από τους µη χρήστες. Στην πραγµατικότητα, τα στοιχεία αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο, καθώς οι επαγγελµατίες οφθαλµικής υγείας εκπαιδεύουν και ενθαρρύνουν τους χρήστες τους να αποφεύγουν γενικά να αγγίζουν και να τρίβουν τα µάτια τους.

Ερώτηση 10: Ποια είναι η τελευταία σας συµβουλή για τους χρήστες σχετικά µε τη χρήση φακών επαφής και γυαλιών οράσεως αυτή τη χρονική στιγµή; 

Απάντηση: Θα συµβούλευα τους χρήστες φακών επαφής να συνεχίσουν να φορούν τους φακούς τους εάν δεν έχουν κάποια συστηµατική λοιµώδη νόσο, απολαµβάνοντας τα οφέλη, την ευκολία και την ελευθερία που προσφέρουν, ακόµα και κατά τη διάρκεια αυτής της πανδηµίας. Είναι σηµαντικό να ακολουθούν αυστηρά τις οδηγίες που έχουν δοθεί από τον επαγγελµατίας οφθαλµικής υγείας σχετικά µε την ορθή χρήση και την υγιεινή και να ζητήσουν πρόσθετες πληροφορίες εάν το χρειάζονται! Θα ήθελα απλώς να προσθέσω ότι οι επαγγελµατίες οφθαλµικής υγείας παγκοσµίως, αφιερώνουν σηµαντικό χρόνο για να εκπαιδεύσουν τους χρήστες φακών επαφής στη σωστή υγιεινή. Ως εκ τούτου, είναι πιθανώς το ευρύτερο και πιο ανεπτυγµένο εκπαιδευτικό πρόγραµµα για τη φροντίδα των µατιών iv µε πολλούς χρήστες φακών επαφής να έχουν ήδη αναπτύξει συνήθειες σωστής υγιεινής.


Βιογραφικό

Η Καθηγήτρια Christina Nikolova Grupcheva (MD, PhD, DSc, FEBO, FICO(Hon), FBCLA, FIACLE) είναι Επικεφαλής του Τµήµατος Οφθαλµολογίας και Οφθαλµικών Επιστηµών & του Εξειδικευµένου Οφθαλµολογικού Νοσοκοµείου στο Πανεπιστήµιο Ιατρικής της Βάρνας στη Βουλγαρία. Σήµερα είναι Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου Οφθαλµολογίας και κατέχει ηγετική θέση σε µία σειρά από διεθνείς εκπαιδευτικές & επαγγελµατικές κοινότητες. Η κλινική και ερευνητική της εµπειρία σχετίζεται µε τον κερατοειδή χιτώνα, το πρόσθιο τµήµα, το δακρυϊκό φιλµ, την in vivo συνεστιακή µικροσκοπία, τους φακούς επαφής και την περίπλοκη χειρουργική επέµβαση του πρόσθιου τµήµατος του οφθαλµού. Έχει στο ενεργητικό της 190 peer reviewed δηµοσιεύσεις.Η Kαθηγήτρια Christina Grupcheva έλαβε αµοιβή από τη Johnson & Johnson Vision για αυτή τη συνέντευξη.

i Schaefer F, Bruttin O, Zografos L, Guex-Crosier Y.Bacterial keratitis: a prospective clinical and microbiological study. Br J Ophthalmol. 2001 Jul;85(7):842-7.

ii Chalmers RL, Hickson-Curran SB, Keay L, Gleason WJ, Albright R4.Rates of adverse events with hydrogel and silicone hydrogel daily disposable lenses in a large postmarket surveillance registry: the TEMPO Registry. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2015 Jan 8;56(1):654-63.

iii Fong PY, Shih KC, Lam PY, Chan TCY, Jhanji V, Tong L. Role of tear film biomarkers in the diagnosis and management of dry eye disease. Taiwan J Ophthalmol. 2019 Sep 12;9(3):150-159. iv Bakkar MM, Alzghoul EA. Assessment of compliance with contact lens wear and care among university-based population in Jordan. Cont Lens Anterior Eye. 2020 Feb 29. pii: S1367-0484(20)30038-2. doi: 10.1016/j.- clae.2020.02.020. PR2020COV-06